Verschillende lijmsoorten

UV-uithardende lijm

De lijm hard snel uit onder invloed van ultraviolet licht. Dit betekent dus dat één van de te lijmen delen transparant of goed lichtdoorlatend moet zijn. Het lijmen kan dus door daglicht geschieden of door middel van UV lampen, waardoor de snelheid van het lijmen aanzienlijk versneld wordt. De lijm moet verpakt zijn in UV gestabiliseerde verpakkingen en mogen niet open blijven staan in daglicht. Bij het gebruik van UV lampen moeten een aantal parameters juist ingesteld worden, zoals de belichtingstijd en de intensiteit. Verder speelt de laagdikte een rol en de transmissie van het UV licht. Hierdoor ontstaat een sterke en spanningsvrije verbinding, die niet gevoelig is voor zonlicht en andere weersinvloeden. Ook verkleurt deze niet en heeft een heldere doorzichtigheid, waardoor de lijm gebruikt wordt in de glas-, optische-, elektronische en automobielindustrie.

Enkele veelgebruikte UV-lampen zijn de spotlamp en de floodlamp

Figuur 16. Regeling v/d spotlamp Figuur 17. Floodlamp

Toepassingen zijn:

• objectieven en lenzen
• glas-glas of glas-metaal verlijmingen
• sealen en coaten van elektronische componenten
• achteruitkijkspiegel aan voorruit lijmen

Figuur 18. Lijmen elektronische componentenFiguur 19. Achteruitkijkspiegel

Figuur 20. Waskamer voor nierdialyse

Structurele lijmen (MMA)

MethylMethAcrylaten (MMA) lijmen zorgen voor een structurele verbinding en deze lijm bestaat uit 2 componenten. Door deze 2 componenten te vermengen wordt de lijm actief en zal relatief snel uitharden. De elasticiteit van deze lijm kan afhankelijk van de soort variëren van 5 – 175 %. Dit geeft een zeer sterke verbinding, waarbij het mogelijk is veel verschillende materialen aan elkaar te verlijmen. De lijm wordt meestal in de vorm van tweekamerpatronen met een statische mengbuis geleverd. De toepassing van deze lijm vinden we vooral in de automobielindustrie en in de bouw van railvoertuigen terug.

Figuur 21. Verlijmen van deurgedeelte Volvo

Figuur 22. Affdichten van ventilatiekast Figuur 23. Mengen met statische mengbuis

Siliconenlijmen

Siliconenlijmen kunnen bij kamertemperatuur uitharden, waarbij vocht van het oppervlak van het te lijmen materiaal en vocht uit de lucht nodig zijn. De uithardingstijd is zeer lang: 1-2 mm per dag en hierbij komt azijnzuur vrij, wat de typische geur veroorzaakt die je ruikt. Deze lijm wordt vooral gebruikt voor verbindingen van glas, vele kunststoffen en als afdichting van metalen delen e.d. Hierbij heeft de lijm vooral een goede flexibiliteit en sterkte. Siliconen blijven flexibel over een groot temperatuurbereik, zijn goed bestand tegen hoge temperaturen, vocht, klimatologische invloeden en goed bestendig tegen chemicaliën. Voor toepassing in de elektronica kunnen specifieke eigenschappen, zoals lage diëlektrische verliezen en een lage diëlektrische constante van belang zijn.

Figuur 24. Afdichten koplamp Figuur 25. Afdichting carterpan

Figuur 26. Lijmen van elektronische componenten

Epoxylijmen

Epoxy’s zijn tweecomponenten lijmen, bestaan uit hars en harder en harden bij kamertemperatuur uit. Deze lijmen hebben een vrij hoge sterkte en een lage flexibiliteit. Zij zijn goed bestand tegen chemische invloeden en vertonen weinig krimp bij verharding en worden vooral toegepast waar een sterke duurzame verbinding gewenst is. Met epoxylijmen kunnen dus sterke, hoogbelastbare verbindingen worden gemaakt. De relatief hoge viscositeit maakt ze over het algemeen wat lastig te verwerken, maar dit kan men ondervangen door een lichte temperatuurverhoging van de onderdelen, zodat de lijm gemakkelijker uitvloeit.

De epoxylijmen harden uit bij relatief lage temperaturen, maar de verhardingstijd is lang, 12 - 24 uur. Door de temperatuur te verhogen tot 80 - 100 °C, bijvoorbeeld door thermische verharding in een oven, kunnen we dit versnellen. Hierbij moeten we wel oppassen, omdat de uitharding bij hogere temperatuur en het afkoelen daarna, vooral bij ongelijksoortige materialen, grote krimpspanningen kan veroorzaken. Omdat epoxylijmen over het algemeen vrij bros zijn, kunnen zij beter niet worden toegepast bij verbindingen die flexibel moeten zijn. Toepassingen vinden we vooral bij metalen, kunststoffen en keramiek, maar de lijm wordt ook vaak ingezet als reparatiehars. Hierbij worden aan het hars vulmiddelen toegevoegd om ruimten te kunnen dichten.

Figuur 27. Duurzame verbinding Figuur 28. Reparatiehars

Figuur 29. Warmtewisselaar in chemische omgeving Figuur 30. 2 componenten mengen

MS polymeren

Deze lijm is verkrijgbaar als eencomponent en tweecomponent lijmsysteem. Vooral bij het tweecomponent lijmsysteem kunnen verschillende combinaties samengevoegd worden die bij een hoge flexibiliteit ook een grote sterkte geven en daarbij is de lijm ook zeer waterbestendig. Doordat de lijm zeer flexibel is kan hier soms wel een breukrek tot 450% bereikt worden.

De toepassing is breed door de lage gevoeligheid voor de oppervlaktebehandeling. Goed reinigen en in sommige gevallen het aanbrengen van een primer is ruim voldoende voor een betrouwbare verbinding. Hierdoor is de lijm geschikt voor zowel metalen, hout, glas en de meeste kunststoffen, behalve polypropyleen en polyethyleen. Ook is de lijm goed bestand tegen veroudering door UV licht en overschilderbaar.

Figuur 31. Lijmen en beschermen tegen vocht en condens

Figuur 32. Lijmen en waterdicht maken van naden

Acrylaten

Deze groep bestaat uit 2 typen; de No-mix Acrylaten en de Pre-mix Acrylaten.

No-mix Acrylaten:

Deze lijm bestaat uit een hars en een activator die gescheiden op de twee te verbinden delen worden aangebracht en pas uitharden als de delen bij elkaar gebracht worden. Hierdoor kan het moment van uitharden binnen bepaalde grenzen gekozen worden

Pre-mix Acrylaten:

Bij deze methode worden de componenten met elkaar vermengd in een mengbuis vlak voor het aanbrengen. Dan wordt het mengsel aangebracht en direct gemonteerd. Het voordeel van deze manier is dat er een grotere speling overbrugd kan worden. Doordat de uitharding meteen na het vermengen start, hebben we hierbij een korte verwerkingstijd.

De acrylaten worden voor vele toepassingen gebruikt variërend van micro- toepassing tot constructies zoals in carrosseriebouw.

Figuur 33. Lijmen van magneet bij elektromotor

Figuur 34. Lijmverbindingen in chassis van een speedboot

Cyanoacrylaten of snellijmen

Deze staat vooral bekend als contact lijm of seconde lijm, door de snelle uitharding bij kamertemperatuur. De lijm is breed inzetbaar en hecht aan vele materialen, vooral op metaal, rubber en kunststoffen. De lijm wordt veel gebruikt voor relatief kleine oppervlakken en is niet geschikt voor buitentoepassingen. De lijm bestaat uit één component en een harder die een reactie aangaat met de vochtdeeltjes op het lijmoppervlak. De lijmwerking van de vele verschillende soorten snellijmen verschillen soms veel van elkaar doordat de lijm verschillende soorten esters kan bevatten. Dus zijn cyanoacrylaten leverbaar in een groot aantal viscositeiten en verbindingssterktes. De verschillende types zijn afgestemd op het gebruik bij uiteenlopende materialen, zoals het verlijmen van dichte tot poreuze oppervlakken en van starre tot flexibele onderdelen.

Figuur 35. Lijmen van flexibel materiaal

Figuur 36. Lijmen van rubber band

Anaeroben

Dit is een één component lijm die vooral bij metaalverbindingen wordt ingezet. De lijm is vloeibaar en goed in staat om oneffenheden op te vullen. De lijm is verkrijgbaar in verschillende sterktes en hard snel uit bij kamertemperatuur. Hierbij worden vooral kleinere onderdelen zoals magneten, dunne metaalplaat of folie, glas en keramiek gelijmd. De lijm wordt geleverd als een dunvloeibaar mengsel van een basishars en een harder en is niet actief zolang deze in contact is met zuurstof uit de lucht. De verharding van de lijm begint als de lijm is afgesloten van de luchtzuurstof door de toepassing in een nauwe spleet en vormt een taaiharde lijmfilm. De overtollige lijm kan gemakkelijk worden verwijderd. De verbinding is stoot – en trilbestendig, volledig afgedicht en tegen corrosie beschermt.

Toepassingen zijn:

• borgen van schroefdraadverbindingen
• afdichten van pijpverbindingen
• lijmen van vlakke delen of verbindingen
• borgen van cilindrische afdichting
  

Figuur 37. Lijmen van cilindrische afdichting

Figuur 38. Borgen van schroefdraadverbinding

Polyurethanen of PU lijmen

Polyurethaanlijmen hebben een ingebouwde harder, die door middel van vocht reageert. Door reactie met vocht dat in de omgeving van het te lijmen vlak aanwezig is, zal een doorharding plaatsvinden. Door de lijmnaad te verwarmen of extra vocht toe te voegen, kan het verhardingsproces worden versneld. Bij het toevoegen van extra vocht, bijvoorbeeld door het besproeien van de lijmnaad met water, moet men voorzichtig te werk gaan. Een teveel aan water kan blaasvorming doen ontstaan.

Door het wijzigen van de samenstelling kunnen de eigenschappen, zoals sterkte, adhesie, elasticiteit,temperatuurbestendigheid, uithardingsnelheid e.d. worden beïnvloed. Hierdoor vindt toepassing plaats in een grote diversiteit van industrietakken. Door toepassing van primers kan op de meest uiteenlopende materialen een goede hechting worden verkregen. Als men geen primer toepast leidt dit meestal tot teleurstellende resultaten. De voornaamste taak van de primers is het verbeteren van de adhesie en daarmee de duurzaamheid van de lijmverbinding. Doordat sommige bestanddelen van de lijm reageren met vocht, kunnen deze systemen irriterend werken voor handen en ogen. Beschermende maatregelen zijn dan ook noodzakelijk.

Figuur 39. Verlijmen van motorkap samen met puntlasverbinding

Figuur 40. Verlijming bij windenergietoepassingen

Dubbelzijdige kleefband

Deze bestaat uit zelfklevende lijmfilms die wordt afgedekt door een gemakkelijk te verwijderen beschermfolie. De kleefband wordt meestal als band op een rol geleverd, maar ook voorgestanste vormen of folies zijn mogelijk. De houdbaarheid van de kleefband is over het algemeen vrij lang. Dubbelzijdige kleefband kan opgebouwd zijn uit een lijmfilm en een beschermfolie, maar ook kan de lijmfilm op een drager zijn aangebracht met beschermfolie. Deze drager bestaat dan vaak uit kunststofschuim, papier of een kunststof- of metaalfolie. Tijdens het aanbrengen wordt d.m.v. aandrukken of aanrollen een goede aanvangshechting verkregen. Voordeel van dit systeem is dat het snel en eenvoudig gaat, de dikte overal gelijk is en er geen overtollige lijm verwijderd hoeft te worden. De kleefband is niet geschikt voor hoog belaste verbindingen, door de gevoeligheid voor kruip.

Figuur 41. Bevestigen afdichtstrip Figuur 42. Industrieel aanbrengen van tape

Figuur 43. Railbevestiging van barcodekaart