Materiaalkeuze en verwerking

Kostprijs voorgelakt

In de norm NEN EN 10169 staan definities, materialen, aanwijzingen voor bestellen en testen van organisch beklede staalplaat beschreven.

Voorgelakte plaat kost meer dan ongelakte plaat.

Afhankelijk van het basismateriaal, de laksoort en de hoeveelheid afgenomen materiaal is voorgelakte plaat circa 30 tot 60% duurder. In speciale gevallen kan dit verschil nog groter zijn. De waardevermindering bij het verschrotten van niet gebruikt materiaal is daardoor relatief groot.
In tabel 1.1 wordt een beknopt overzicht gegeven van mogelijke kostenaspecten bij de overstap naar voorgelakte plaat. Er is uitgegaan van twee situaties: één waarin het lakken van de eindproducten wordt uitbesteed en één waarin dit zelf gedaan wordt.

Tabel 1.1 Indicatie van kostenaspecten bij de overstap naar voorgelakte plaat

uitgangssituatie
positieve aspecten
negatieve aspecten
Lakken wordt uitbesteed
►geen transport naar/van lakbedrijf
►geen kosten voor het laten
lakken
►inkoop en op voorraad houden van duurder plaatmateriaal
►aanpassen van de bewerking, vooral van :
- ‘handling’ en opslag
- verbinden
Lakken wordt zelf gedaan
►geen inkoop en op voorraad houden van lakken
►geen voorbehandelen, gronden, drogen, nalakken en drogen
►geen milieulasten
►geen investering in een (gemoderniseerde of nieuwe) lakinstallatie
►inkoop en op voorraad houden van duurder plaatmateriaal
►aanpassen van de bewerking, vooral van:
- ‘handling’ en opslag
- verblinden
►verminderde opbrengst van een (eerdere) investering en een lakindustrie

Deze aanwijzingen hebben een algemeen karakter en er wordt geen volledigheid mee beoogd. Om een goed uitgebalanceerd ontwerp in voorgelakte plaat te kunnen maken, is nauw overleg met een leverancier onontbeerlijk. Deze kan ook gedetailleerde informatie geven over de leveringsmogelijkheden, prijzen en dergelijke.

Wanneer men corrosie van de snijkanten wil vermijden, wordt verzinkt staal aangeraden.
Polyesterlakken worden binnenshuis veel toegepast.
Tabel1.5 Selectietabel voor basismateriaal voor voorgelakte plaat
Selectietabel voor basismateriaal voor voorgelakte plaat

Onder invloed van de huidige ontwikkelingen in de samenleving en de wet- en regelgeving op milieugebied dienen bij productontwikkeling en -aanpassingen de gevolgen voor het milieu te worden beoordeeld. Een middel dat hiervoor ter beschikking staat is het beschrijven van de levenscyclus van het product, ofwel de Life Cycle Assessment (LCA).

Hierbij wordt de hele levenscyclus van grondstoffenwinning tot en met de afval/hergebruikfase meegenomen.

Dit levert een milieuprofiel van een product op waardoor producten onderling vergeleken kunnen worden, maar waardoor ook duidelijk is waar in de keten eventuele milieuknelpunten optreden. Hieronder worden, daar waar de ketens van nagelakt en voorgelakt materiaal onderling afwijken, de milieueffecten beknopt geëvalueerd.

De belangrijkste verschillen zijn:
  • het productieafval bij verwerking van voorgelakt materiaal is, in tegenstelling tot bij het nalakken, voorzien van een verflaag. Voor het hergebruik van het schroot maakt dit geen verschil, omdat de lak geen storende invloed heeft bij de inzet van dit schroot bij de staalfabricage. Voorgelakte plaat heeft ten opzichte van het nalakken het voordeel dat er bij het lakken geen verf wordt verspild;
  • bij coil coating installaties worden de vluchtige oplosmiddelen van de verf gecontroleerd opgevangen van de verf gecontroleerd opgevangen en naverbrand, waarbij de verbrandingswarmte weer elders in het proces wordt benut. Hierdoor zit het productieproces van voorgelakte plaat ver onder de door de overheid gehanteerde normen (KWS 2000) voor de uitstoot van koolwaterstoffen, waaronder ook organische oplosmiddelen voor verf vallen. De uitstoot van organische oplosmiddelen en het energieverbruik bij coil coating is minder dan bij het natlakken van eindproducten en vergelijkbaar met poederlakken.

    Er dient hier overigens wel te worden gewezen op de mogelijkheid het lakken van eindproducten uit te besteden aan lakbedrijven die, door hun grootschalige en moderne opzet, ook in staat zijn om de emissie van organische oplosmiddelen aanvaardbaar te houden.
Het staal zelf is vanuit milieu-oogpunt een uiterst vriendelijk product.
Meestal wordt als ondergrond verzinkte staalplaat toegepast, omdat dat een betere weerstand tegen corrosie heeft, maar onverzinkte plaat vindt ook toepassing, vooral binnenhuis.

Belangrijk om te weten is dat een tweezijdige zinklaag ook corrosie van de onbedekte snijkanten tegengaat in geval van plaatdiktes tot, afhankelijk van de omstandigheden, 1,5 mm.